ĐAU BÌU CẤP

HÃY CẢNH GIÁC VỚI XOẮN TINH HOÀN Ở TRẺ EM!

 Khoa Ngoại, Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng vừa phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn trái cho bé trai N.T.T. K  5 tuổi, trú tại huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng.

Theo người nhà của bệnh nhân K, cách lúc nhập viện 3 ngày, cháu K cảm thấy đau ở bìu bên trái nhưng gia đình nghĩ rằng chắc cháu chỉ bị đau nhẹ. Tình trạng đau tự nhiên mà không hề bị một lực tác động nào. Những ngày sau, mức độ đau ngày càng tăng, lại có kèm theo nôn mửa. Cháu K. được gia đình đưa vào Bệnh viện Phụ sản – Nhi Đà Nẵng để kiểm tra.

Tại Bệnh viện Phụ sản – Nhi Đà Nẵng cháu được thăm khám ngay và xác định nguy cơ xoắn hoại tử tinh hoàn. Kết quả siêu âm Doppler tinh hoàn ghi nhận: cháu bị xoắn tinh hoàn trái. Bệnh nhi được nhanh chóng tiến hành mổ cấp cứu. Trong cuộc mổ, bác sĩ đã ghi nhận tinh hoàn trái của bệnh nhân đã bị hoại tử tím đen, tiết nhiều dịch, xoắn 2 vòng. Các bác sĩ đánh giá tinh hoàn trái không còn khả năng bảo tồn nên đã quyết định cắt bỏ tinh hoàn trái cho bệnh nhân. Trường hợp này vẫn có nguy cơ ảnh hưởng đến tinh hoàn còn lại, do vậy bác sĩ phẫu thuật đã tiến hành cố định tinh hoàn phải để tránh nguy cơ xoắn về sau.

Khoa Ngoại Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng cũng đã phẫu thuật nhiều trường hợp xoắn tinh hoàn tương tự, nhưng đáng tiếc là đa số trường hợp phải cắt bỏ tinh hoàn vì bệnh nhân đến bệnh viện quá muộn. Vì vậy, các bậc cha mẹ nên có những hiểu biết cơ bản về bệnh để có thể phát hiện và đưa trẻ đi khám sớm.

1. Xoắn tinh hoàn là gì?

- Xoắn tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn xoay quanh trục của nó dẫn đến xoắn mạch máu, ngăn cản nguồn cấp máu cho tinh hoàn gây nên hoại tử hoặc teo tinh hoàn.

- Xoắn tinh hoàn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên nhiều nhất là tuổi sơ sinh và tuổi dậy thì.

- Xoắn tinh hoàn là tình trạng cần phải phẫu thuật cấp cứu. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm tinh hoàn bị xoắn có thể hoại tử và phải cắt bỏ.

            Hình ảnh Xoắn tinh hoàn

2. Những dấu hiệu nghi ngờ xoắn tinh hoàn

- Trẻ kêu đau vùng bìu (thường gặp nhất là cơn đau xuất hiện đột ngột, dữ dội, tuy nhiên không ít trường hợp đau khởi phát mơ hồ), đau vùng bìu có thể kèm theo đau bụng, bẹn cùng bên.

- Cơn đau dữ dội và xảy ra đột ngột, tăng dần và không dừng đặc biệt cơn đau khởi phát từ ban đêm đến sáng sớm là gợi ý quý giá cho chẩn đoán

- Da bìu sưng tấy đỏ

- Chạm vào bất kỳ vị trí nào của tinh hoàn trẻ đau nhiều hơn

3. Bác sỹ sẽ làm gì khi trẻ đến khám?

Nhanh chóng khám và đánh giá các dấu hiệu lâm sàng nghi ngờ xoắn tinh hoàn: dấu hiệu cơn đau, dấu hiệu high – riding (tinh hoàn lớn nằm ngang cao hơn), mất phản xạ da bìu…

Cần thiết cho trẻ siêu âm mạch máu để đánh giá tưới máu cho tinh hoàn.

4. Xoắn tinh hoàn điều trị như thế nào?

Khi đã chẩn đoán xoắn tinh hoàn hoặc nghi ngờ xoắn tinh hoàn cần phải phẫu thuật càng sớm càng tốt. Nếu tinh hoàn vẫn còn khả năng bảo tồn thì tháo xoắn cố định, nếu tinh hoàn đã hoại tử, không phục hồi được thì phải cắt bỏ tinh hoàn.

Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cần phẫu thuật khẩn cấp, phẫu thuật càng muộn thì nguy cơ tinh hoàn bị hoại tử và phải cắt bỏ càng cao. Thời gian vàng để cứu lấy tinh hoàn tốt nhất là 6 giờ. Theo các nghiên cứu: Phẫu thuật trước 6 giờ có khả năng cứu sống tinh hoàn 100%, từ 6 đến 12 giờ là 70%, từ 12 đến 24 giờ chỉ còn 20%. Sau 24 giờ tỉ lệ sống của tinh hoàn càng thấp hơn nữa

5.Kết luận

 Không phải bất cứ trường hợp nào trẻ trai bị đau vùng bìu cũng đều là xoắn tinh hoàn, những bệnh lý khác cũng có khả năng gây đau vùng bìu như : Xoắn phần phụ tinh hoàn, viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, u tinh hoàn, chấn thương vùng bìu...Tuy nhiên xoắn tinh hoàn là một cấp cứu ngoại khoa , nếu phát hiện và xử lý sớm có thể cứu được tinh hoàn cho nên.

6. Khuyến cáo

Các bậc phụ huynh không nên chủ quan khi trẻ trai có biểu hiện cơn đau bìu cấp.

Khi phát hiện trẻ trai có biểu hiện sưng, đau vùng bìu thì cha mẹ cần cho trẻ đi khám ngay tại các tại các bệnh viện có chuyên khoa Ngoại Nhi càng sớm càng tốt.

Tài liệu tham khảo

1. Hội chứng bìu cấp - Lê Tấn  Sơn. Bộ môn Ngoại nhi. Ngoại nhi lâm sàng. Nên y học 2018. Tr 166 - 169

2. George W. H Holcomb III. Undescended Testes. 2014. Ashcraft’s Pediatric surgery 6th. Ở 689- 701

3. Mark Đ. Stringer  2006. Undescended testes . Pediatric sủgery and urolory . Cambridge university press. P 652 – 663

Nguồn: ThS.BS. Trần Tấn Liêm

Phó trưởng Khoa Ngoại

Ngày đăng: 11/11/2021

Tin tức